انواع سنگ های قیمتی
سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی
سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی و یا جواهرات زینتی از آن دسته اجسامی هستند که اغلب تنها برای زیبایی و ظاهر جذابی که دارند مورد توجه قرار میگیرند و اکثر مردم اطلاعاتی در رابطه با خواص سنگ های قیمتی ندارند، از همین رو از انواع سنگ های قیمتی بیشتر برای ساخت زیورآلات نقره زنانه و مردانه، نگین جواهرات قیمتی و زیبا مثل انگشتر، دستبند، سرویس، مدال و … مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به بررسی سنگها خواهیم پرداخت.
به طبع هر گرانی بی علت نیست و قیمتی بودن هر کانی، بستگی به ویژگی های آن دارد. سنگ ها هم با توجه به داشتن ویژگی های مختلف، قیمتی میشوند و هر چه این ویژگیها جذابتر باشند، طبیعتاً سنگ قیمتیتر خواهد شد. مهمترین عوامل برای امتیاز دهی به یک سنگ، شامل موارد زیر میشود:
- درصد سختی
- درصد شفافیت
- درصد خلوص یا تعداد عناصر
- درصد پراکندگی
- خلوص رنگ
ویژگی های سنگ های قیمتی
رنگ سنگ های قیمتی
هر یک از سنگهای قیمتی دارای زیبایی خاصی هستند و در رنگهای بسیار متنوع از جمله سفید، آبی، سبز، زرد، قرمز، بنفش، مشکی و … یافت میشوند. بیشتر سنگهای قیمتی در ابتدا زیبایی کمی دارند و ممکن است شبیه سنگها یا سنگریزههای معمولی به نظر برسند. اما پس از یک تراش و صیقل ماهرانه، رنگ و درخشندگی کامل آن دیده میشود.
قیراط سنگ های قیمتی
وزن سنگ قیمتی بر حسب قیراط (5 قیراط = 1 گرم) اندازه گیری می شود. مهم است که بدانید برخی از جواهرات متراکم تر از سایرین هستند. به عنوان مثال، یک یاقوت یک قیراط کوچکتر از یک زمرد یک قیراط است. همچنین، انواع مختلف جواهرات که از نظر اندازه مشابه هستند، ممکن است همچنان از نظر ارزش تفاوت قابل توجهی داشته باشند.
سختی سنگ های قیمتی
سختی سنگ تنها عامل تعیین کننده دوام گوهر است. این نشان دهنده مقاومت سنگ در برابر خراشیدگی و ساییدگی است یا اینکه سطح جواهر چگونه به تماس با یک جسم تیز واکنش نشان می دهد. مقیاس موس (Mohs) سختی جواهرات و مواد معدنی را در مقیاس نسبی از 1 (نرم ترین-تالک) تا 10 (سخت ترین-الماس) درجه بندی می کند. این مقیاس در سال 1822 معرفی شد، زمانی که فردریش موس ده ماده معدنی را انتخاب کرد و اعدادی را بر اساس سهولت یا دشواری نسبی خراشیدن یکی توسط دیگری به آنها اختصاص داد.
برخی از سنگ های قیمتی
الماس
سنگ الماس: الماس، از سنگهای بسیار گران بها و کمیاب است که از فشرده شدن کربن در طی میلیونها سال به وجود میآید. این سنگ اغلب در معادن زغال سنگ یافت میشود.
این سنگ به دلیل انحصار و عرضه بسیار محدود، قیمت بالایی به خود گرفته و در دسترس تولید کنندگان صنعتی نمیباشد و بیشتر جنبه جواهراتی دارد که با توجه به برش های خاص، درخشندگی بیشتری به خود خواهد گرفت. برش برلیان، معروفترین شیوه تراش الماس است. دانشمندان گفته اند با پیشرفت علم، میتوان با مشابه سازی شرایط در آزمایشگاههای اتمی، در مدت زمان بسیار کمتری، الماس مصنوعی تولید کرد. امروزه به کارگیری الماس طبیعی بر روی جواهرات چندان رایج نیست چرا که قیمت آن بسیار بالا بوده و زیبایی آن در مقایسه با جواهرات مختلف، اختلاف زیادی ندارد. با این حال گاهی بر روی انگشتر نقره و یا به عنوان برلیان بر روی رکاب انگشتر مورد استفاده قرار میگیرد که نمونه های این کار، در محصولات مختلف سایت حجره شوشتری موجود میباشد.
نگینهایی که روی طلا کار میشود، اغلب از نوع الماس صنعتی با برش برلیان میباشند. از این الماسها برای برشهای صنعتی هم استفاده میشود. اما میتوانید با مراجعه به فروشگاه های معتبر، الماس اصل را پیدا کرده و خریداری نمایید.
زمرد (emerald)
سنگ زمرد، نوعی سنگ بریل است که اولین بار در مصر استخراج شد. زمرد به نگینی سبزرنگ معروف است که طیف رنگی آن از سبز تا سبز مایل به آبی هم میباشد. رنگ زمرد بستگی به مقدار وانادیوم و کروم موجود در آن داشته و عنصر اصلی آن، منیزیم است. زمردی که سبز پررنگ، شفاف و بدون ناخالصی باشد، دارای ایولوین بیشتری است که آن را از سنگ های کوارتزی جدا کرده و نزدیک به سنگ الماس میکند. این نوع زمرد، کمیاب است و درجه سختی آن 8 میباشد به همین دلیل از قیمت بالاتری برخوردار است. رنگ سبز رنگ معنویت و طبیعت است به همین دلیل انگشتر زمرد طرفدران بسیاری دارد.
زمرد در ایران هم در معدن رفسنجان یافت و استخراج میشود؛ اما ارزش آن نیمه قیمتی است. با این حال خریداران زیادی داشته و به همین دلیل به اروپا نیز صادر میشود.
- زمرد زامبیا
- زمرد کلمبیا
- زمرد بایرون
- زمرد سیبری
- زمرد پنجشیر
نام دره ای در افغانستان است. معدن زمرد این ناحیه، زغال سنگی میباشد. این زمرد از دل سنگ های سیاه استخراج میگردد. در این منطقه، زمردِ خالص بیشتر یافت میشود. به همین دلیل، در بازار جهانی، جزء سنگ های قیمتی بشمار میرود به طوری که بعد از الماس رتبه دوم را به خود اختصاص میدهد.
یاقوت (Ruby)
یکی از پرطرفدارترین سنگ ها در جهان است که رنگ سرخ آن، در میان پادشاهان بسیار محبوب بوده است. این سنگ از ترکیب اکسید آلومینیوم و اتم اکسیژن ساخته شده است. ترکیب کروم، باعث سرخی و سولفات سدیم باعث سبزی یاقوت میشود. بیشترین یاقوت ها در آسیا در مناطق جنوب مرکزی یافت میشود.
انواع یاقوت شامل موارد زیر میشود:
- یاقوت آفریقایی
- یاقوت برمه
- یاقوت سریلانکا
یاقوت، سختی بالایی داشته و یکی از دلایل قیمت بالاتر آن نسبت به برخی دیگر از جواهرات زینتی، همین موضوع میباشد. همچنین این سنگ، در میان روایات مختلف از ائمه معصومین(ع) نیز به چشم میخورد و این بزرگواران نیز خواص گوناگونی را برای یاقوت ذکر کرده اند. علاوه بر این، خواص علمی مختلفی برای آن ذکر شده است. به عنوان مثال، گفته شده یاقوت سرخ برای جریان خون مفید بوده و عملکرد قلب را بهبود میبخشد. تمام این موارد باعث شده از به کارگیری سنگ یاقوت بر روی انگشتر نقره استقبال بسیار خوبی شود به طوری که امروزه انگشتر یاقوت یکی از محبوبترین انگشترها در میان مردم میباشد.
جهاد دانشگاهی شهید بهشتی با همکاری اساتید مجرب نظیر استاد حمیدرضا فلزی دوره های آموزشی گوهرشناسی را باب بالاترین کیفیت ارائه میکند، در این دوره ها علاوه بر شناسایی سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی و درجه بندی الماس،مباحث فروش، آداب و رفتار در بازار و زبان تخصصی به طور ویژه بررسی میشود. برای مشاهده شرایط دوره کلیک نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید